Blog Banner

Ulfa baasuu Ayerlaanditti

    Warri Aayilaandi haala nama ajaa'ibuun EEYYEE jechuun sagalee kennaniiru. Akka barreessaan biloogichaa jedhuttillee, Ayerlaand kana booda biyya duubatti hafummaa gara keessaatti deebite miti. Sagalee kanaanis amantii Kaatolikiitiin akka hin to’atamne mirkaneesse. Baga gammaddan. Garuu odola Ayerlaandi tokko waan hin taaneef kutaan kaaba bahaa kan Biriteen Guddittii ti. Warri Aayilaandi Biraaziil akkamitti ilaalu? Hariiroon Kaaba Ayerlaandi fi Ayerlaandi gidduu jiru maali? Yeroo gaaffii fi deebii, rifarandamii mataa isaa dura gaggeeffamutti, tarii deebii isaa keessaa ciccitaa ni argattu.

    Rakkoo Ayerlaandi fi. Kaaba Ayerlaand erga Simple Minds Belfast Child gadhiisee as yeroo dheeraaf abjuu koo ture. Dhohinsa boombii (hoteela addunyaa irratti yeroo baay'ee dhoohe giddugala Beelfaast keessatti kan argamu), boo'ichi, badiisa, maal akka ta'e naaf hin galle, garuu Beelfaast anaaf waan Sooriyaan har'a daa'imman waggaa kudha lamaaf ta'uu qabdu ture - waraana dhaabbataa.

    jechuun ni danda’ama

    Konkolaachisaan taaksii nu geessu nama Kaatolikii naannoo sanaa ti. Ammas rakkoon Pirootestaantii ni jira, ammallee dallaa nu qoodu qabna. Biraaziil hin sodaatuu? Lakkii hundumaafuu Awurooppaan waanuma fedheyyuu ta'ee yeroo muraasa booda ni dhumti, guutummaatti mirkanaa'aadha, Awurooppaan ni kufti. Isaan hin tuqu, daldalli bakka hundatti karaa argata, gabaa waloo isaan hin barbaachisu, sababiin isaas Kaaba Ayerlaand qaama dinagdee addunyaa sadarkaa sadaffaa irratti argamti. Jecha sadaffaa inni dubbatu hunda hubadhu, nama hin beekneef yaaduuf yoo yaalellee. Inni cimaadha. warra Aayilaandi caalaa, galiin ol’aanaa ta’e jira. Waggaa kudhan dura bankrupt ta'aniiru.

    jechuun ni danda’ama

    Namni hundi Biraaziil irraa akkas mijataa miti. Namoota sadii gaafadhee hundi isaanii garba isaanii ol qabatanii waanuma fedhe, gaarii miti, beekta, gaarii miti. Barreeffamni gulaalaa Gaardiyaan kun haala walfakkaatuun - barreeffamni kun Caamsaa 6 (guyyoota muraasa dura) maxxanfame, kanaaf mata dureen kun ho'aa dha. Waan gaazexaan Biriteen Gaardiyaan barreessu dubbisaa.

    Tuurizimii akkasii guddate qaban hedduudhaaf kan nama ajaa'ibu yoo ta'u, har'as garuu Beelfaast keessatti dallaan jira. Har’as Beelfaast tokko miti, garuu Kaatolikii fi Pirootestaantii jedhamanii qoodamtee jirti, isaanis akkas fakkeessani rakkoo, garuu ammas wal jibbu. Har’as dallaa fi dallaa sibiilaa ejersaa hawaasa addaan qoodutu jira. Gulaalaa kun barruu kana keessatti buufatawwan daangaa Ayerlaandi gidduu jiru Biraaziil booda ni deebi'aa? Dhiheenya kana as ture...

    Magaalaa Enniskillen haroowwan Lough Eme gidduu jiru keessa darbina. Yeroo hundumaa giddugala Kaawuntii Fermanagh ture. Ayerlaanditti turistoonni Isloovaakiyaa hedduun turan, kana caalaas hojjettoonni nyaata dhiheessan, qulqulleessitoonni, hojjettoota suuqii gurguddaa... Ayerlaandi duubatti hafte keessatti, Isloovaakoonni hojiiwwan hunda caalaa gadi aanaa hojjetan - sun nama gaddisiisa - afaanicha barachuu jedhama. Garuu afaan hawaasa jalqabaa keessatti kan warra baratan irraa adda - hawaasni Ayerlaandi keessatti gosaan baay'ee qoodameera. Fuula namootaa irratti, irratti arguu dandeessu akkasumas akkuma dubbataniin.

    Suuqii guddaa keessatti hima Afaan Ingiliffaa barreeffamaan hin barattu. Dargaggoonni Slovaak har'aa gara fuulduraatti damee IT Ayerlaanditti akka hojjetan haa amannu. Maalumaafuu Enniskillen gaaffii keessaa ba'eera. Hayyee, masaraan bareedaan tokko jira, yaatiiwwan laga Erne irra deemuu, qurxummii kan qaban teessoo addaa akkasii irratti giddugala magaalattii keessatti qurxummii qabatu. Aadaan olaanaan sitti dhagahama. Dhohinsa guddaa Enniskillen keessatti mudateen booda qofa, yeroo namoonni 11 du'an, Simple Minds sirba garaa nama nyaatu Belfast Child.

    jedhu barreesse

    Hariiroon amma maal fakkaata, jaalalli Ayerlaand Kaaba Ayerlaandiif qabdu maali? Kun rifarandamii Caamsaa 25 gaggeeffamu kana irratti akka gaariitti mul’ata. si, waan gaazexaan Irish Times waa’ee kanaa barreesse. Waan biyya Ingilizii keessatti hin hayyaminaa. Achitti daa'imman 5 keessaa tokko sababa ulfa baasuutiin du'a. Duulli kun gara siyaasaatti kan jijjiiramu yoo ta'u, haleellaan Ingilaandi irratti raawwatamu baay'inaan mul'ata. Akkuma Slovaks fi Cheeks irra caalaa waan gaarii wal dubbachuu dhageessan, wantoota xixiqqoo akkasii kanneen ciniinuu, garuu balaa hin qabne malee. Kunoo faallaa kanaati. Warri Aayilaandi fi Ingiliziin diina.

    jechuun ni danda’ama

    Filattoonni Ayerlaandi Fooyya’iinsa Heera Mootummaa Saddeettaffaa kan yeroo ulfaa daa’ima gadameessaa fi haadha walqixa ta’eef beekamtii kennu haquuf filannoo qabu. Warri Aayilaandi sababoota hedduudhaan nu warra Isloovaakii wajjin baay’ee wal fakkaata jennee fudhanna. Boqqolloo nyaatu, walqunnamtii hawaasummaa irra caalaan alkoolii ni argatta, biyya Kaatolikii baay'ee qabdudha. intala kastellan duraanii waliin masaraa nuti jiraannutti. Waggaa 35 dura LAKK jettee sagalee kennite. Yeroo sanatti ulfa baasuu guutummaatti waan mormtuuf miti. Garuu yeroo sanatti yeroo xiqqoo turtettillee ulfa baasuu irratti mari'achuun deggeruun waan hin yaadamne ture. Ammas guutummaatti ulfa baasuu hin deggeru, garuu haala jeneetikii malformations of the fetus, gudeeddii fi incest keessatti ulfa baasuu ni deggera. Marii amma taasifamaa jiru kana baay'ee kan dinqisiifattu yoo ta'u, ofii isheetiif ija namaa kan banudha. Akkamitti akka filatu ammallee hin beeku, garuu EEYYEE jedhee sagalee kennuuf ija jabaachuun isaa hin oolu.

    jechuun ni danda’ama

    Yeroo sanatti bara 1983 amma akka Biraaziil ture jedha. Filattoonni waan murteessan waan beekan itti fakkaate, nuti garuu homaa hin beeknu, hin lakkoofne. Fooyya’iinsa Heera Mootummaa Saddeettaffaa keessatti gosa haaraa abbaa mirga siiviilii, miciree hin dhalanne, fi sadarkaa haadha wajjin walfakkaatu uumne Dubartii tokko tuuta seelii waliin wal qixxeessinee akkasitti mirga ishee irraa fudhanne. Filannoo isaa duraanii gama biraatiin ilaalee akkas jedha: Amma odeeffannoo dabalataa qaba. Kunis waa'ee ulfa baasuu... Biraaziil akka rakkootti ilaaluu itti fufuu isaa ifa gochuuf dafee itti dabala.

    jechuun ni danda’ama

    Taatee baayyee hawwataa ta'e tokko magaalaa Kaaba Ayerlaandi Omagh irraan qaba. Wiixata gara waldaa deemna achiis biiraa dhugna. Biriteen Guddittii keessa jirrullee alaabaa Aayilaandi asitti balali'aa jira, gurbaa hundi shamizii adii fi krawattii magariisa, gosa uffata tokkoo qabu. Biiraa dhuguuf nu afeeru, iyyan: Baga gara Ulster dhufte!, machaa'aniiru garuu baay'ee namatti tolu, galma guutuu keessa dubartii tokko qofatu jira. Bara 1998 dura dhaabni siyaasaa Sinn Fein namoota boombii darbatan deeggaraa ture ykn yoo xiqqaate isaan irratti hin murteessine. Geerii Adams, deeggaraa ifa ta’e rippabiliika (gamtaa Kaaba Ayerlaand Rippabiliika Ayerlaandi waliin hubadhaa), amanamtoota irratti qabsaa’aa ture, yeroo jalqabaaf shororkeessummaa dide.

    jechuun ni danda’ama

    Hagayya 1998 keessa Omagh keessatti namoonni 29 du'anii 200 madaa'aniiru. Boombiin kun kan dhoohe erga ummanni Waliigaltee Jimaata Guddaa = hidhannoo lafa kaa'uu jedhamuuf sagalee kenne ji'a sadii booda. Haleellaa kana duuba kan ture Real IRA (Real Irish Republican Army), New IRA jedhamuunis kan waamamu ture. Amma Sinn Fein Omagh keessatti filannoo kana karaa dimokiraatawaa waan injifatu fakkaata. Har'a Sinn Fein dubartiin kan hoogganamu yoo ta'u, tarii rifarandamii dura dhaaba baay'ee "eeyyee" jedhee iyyu waan ta'eef seera cimaa kana haquuf kan deggeru ta'uu danda'a. Kaaba Ayerlaandi (bulchiinsa Ulster) keessatti maal hojjenna cinaatti akkasitti Pirootestaantoonni hir’achaa jiru, Kaatolikii dabalaa dhufuu fi kutaalee Ayerlaandi lamaan yeroo baay’ee walitti dhufeenya akka qabaatan barbaadu. Waa'ee rifarandamii yeroon gaafadhu namoonni waldoota keessaa ba'an kun Lakki jedhanii sagalee kennu, isaan Rippabiliika Ayerlaandi caalaa konsarvaatiivii fi Kaatolikii dha, qabatamaan magariisa qofa uffatee akka warra ortodoksii Aayilaandi fakkeessani. Obboleessi obboleessa kootii Donegal jiru lakk. Ulfa baasuu irratti seera isaan Landan qaban irraa adda qabna. Gara gurbaa garee sana keessa jiranitti garagaluu beeksisu. Haa ta’u malee, yeroo hunda garee gurguddaa, irra caalaan isaanii dhiirota ta’een isaan qunnama, achitti mari’achuun sirrii akka hin taane beekamaadha. Hogganaan ajaja kenna malee hin yaadu. Kana keessattis Slovaaks warra Aayilaandi wajjin wal fakkaata. Tole, anaaf gaariidha akkasumas Ayerlaandi Kaaba Ayerlaandi irraa kiiloo meetira hedduu fagaatti. Haala kamiinuu yoo ta’e, rifarandamiin dhuma torbee hawaasa kan qoodu yoo ta’u, Ayerlaandittis siyaasa olaanaa qabaata. Waan baay’een balaa irra jira, warri Aayilaandi gara qaroominaa fi guddinaatti ni hirkatu.

    jechuun ni danda’ama

    Warri Aayilaandi haala nama ajaa'ibuun EEYYEE jechuun sagalee kennaniiru. Akka barreessaan biloogichaa jedhuttillee, Ayerlaand kana booda biyya duubatti hafummaa gara keessaatti deebite miti. Sagalee kanaan Ayerlaand amantii Kaatolikiitiin akka hin to’atamne mirkaneessiteetti. Baga gammaddan. Haa ta'u malee rakkoon Kaaba Ayerlaandi (Ulster) asitti kan hafe yoo ta'u, Biraaziil daran kan calaqqisiisu ta'a. Gara Ayerlaanditti imalaa, dhiyoodha. Imaluu! Provincialism Slovakia irratti qabsaa'aa addunyaan siif fedhii qaba...

    Madda barruu: https://bubo.sk/blog/referendum-v-irsku

    Barreessaa barruu: Ľuboš Fellner