Vinegar Noira kan Château Rúbaň irraa argame

Gosti Noria kan warra kabajamoo haaraa dargaggoota ta’anti. Bara 1974tti Slovakia keessatti A. Foltán tiin Buufata Qorannoo Wayinii fi Wayinii Veľky Krtíš keessatti horate. Gosoota diimaa Ezerjó fi Tramín qaxxaamuruudhaan kan uumamedha. Faayidaan wayinii haala kanaan argamu misoomsuuf wantoota barbaachisan keessa jira. Manni ishee haala qilleensaa idilee ta'een Slovakia dha. Kanaafuu, Noriyaan gosa gaarii ta’ee fi nuti sirritti itti boonuu dandeenyudha.

Barri 1974 yeroo dheeraa dura fakkaachuu danda'a, garuu walhormaata keessatti akkas miti. Adeemsi guutuun, biqiltuu jalqabaa irraa kaasee hanga mirkaneessa wayinii in waggaa 30 fi isaa ol kan turudha. Kanaafidha Noriyaan bara 2002 qofa kan galmaa'e.Obsi haala kana keessatti bu'aa buuseera har'a immoo daraaraa margaa, firii sitraasii haaraa, keessattuu firii wayinii fi peechisii maasii wayiniitiin guutame xuuxuu ni gammadna.

Château Rúbaň keessatti, amaloota addaa gosa kanaa daran fudhanneerra. Nuti warra jalqabaa gosa Slovak kan mala wayinii sparkling uumuu mirkanaa'e waliin walitti makame fidne. Cimina isaa isa guddaa teeknooloojii waliin walitti qabnee Sekt Noria dhalate. Bubbee kun bareedina Nooriyaa irratti dabalee dhandhamaa duraanuu gaarii ta'e horate. Olaantummaaf kan uumame yoo ta'u, yeroowwan ayyaanaa fi gammachuu kan calaqqisiisu yoo ta'u, . haasaa nama tuqu, yeroo ilaalcha garaa qulqulluu.

Bubbee wayinii keessa jiru eessaa dhufuu fi seenaan isaanii maali?
Ka’umsa seenaa sirrii ta’e wayinii sparkling ibsuu fi mirkaneessuun hin danda’amu jechuun ni danda’ama yeroo ammaa kana. Waa’ee ka’umsa isaa himannaan hedduun kan jiru yoo ta’u yeroo hunda mala akka oomisha har’aa isa duraatti ilaaluuf murteessine irratti hundaa’a. Malli wayinii ibsaa oomishuuf jalqabaa bara 1544 irraa eegalee kan beekamu yoo ta'u, Faransaayitti maqaa "méthode rurale" jedhuun fayyadamaa ture. Qajeelfamni isaas damma balleessuu wajjin walitti makamee daakuun must addaan citee gochuu kan of keessaa qabu ture. Gartokkoon kan dammame qabiyyee wajjin qaruuraa keessa galfamee, achitti daakuun xumure. Damma hafe decanting (dhangala’aan biyyee keessaa suuta suutaan dhangala’uudhaan) baafame.

Naannoo bara 1660tti oomishni daakuun sadarkaa lammaffaatiin fayyadamuu jalqabe. Odeeffannoon oomisha kanaa garaagarummaa guddaa qaba. Wayiniin ibsaa kun Ingilizii irraa kan dhufu ta'us naannoo Shaampaayin Faransaay irraa akka dhufu himannaan beekamaadha. Barreessitoonni tokko tokko oduu tokko illee kaasuun akka jedhutti Duke of Bredford wayinii Shaampaayin irraa akka ergamu ajaje, wayiniin dargaggeessa, kan hin dammaqne dogoggoraan qaruuraa keessa kan galfame yoo ta'u, kunis yeroo imala gara Ingilaanditti daakuun kan dammaqe yoo ta'u, erga banamee booda, Duke wayinii jalqabaa kan calaqqisu kan itti gammade mana kuusaa isaa.

Oduu durii dhumaa waa'ee ka'umsa wayinii sparkling kan beekamaa ta'e keessaa isa tokko. Innis waa’ee monokseen Benedictine tokkoo kan wayinii wayinii wayinii gaarii ta’e, sukkaara hin dammaqne xiqqaa ta’e of keessaa qabu qaruuraa keessa galche dubbata. Barmeelota sana erga guutee boodas wayinii hamma tokkotu isa hafe. Wayinii gaarii kana gosoota biroo wajjin walitti makuu waan hin barbaanneef, qaruuraa keessa galchuuf murteesse. Boodarra yeroo sakatta'u qaruuraa irra caalaan isaa duwwaa ta'uu hubate. Korkiin lafa irratti faca’ee ture. Korkiin wayinii dhumaa keessaa tokkoo sagalee guddaadhaan balali’ee ba’ee dhangala’aan ibsaa qaruuraa sana keessaa dhangala’uu jalqabe. Wayiniin sun haaromsa isaatiin isa ajaa'ibsiise. Korkii sana qaruuraa kaan irratti funyoodhaan maxxansiisuuf murteesse. Irratti muuxannoo kana irraa monokseen kun adeemsa suuta suutaan naannoo Shaampaayin hunda keessatti babal’atu yaade. Monokseen kun Dom Pérignon jedhama ture.

Madda: VOLDŘICH,R. Teeknooloojii wayinii ibsaa. Maxxansa 1ffaa Praag: SNTL, 1984. Fuula 238.